“Wat is nou eigenlijk zorg? Daar zou ik graag een diepere discussie over voeren. De situatie is duidelijk: er komen steeds meer ouderen. We leven langer, maar het aantal chronische aandoeningen neemt toe. We kampen met een groot tekort aan zorgprofessionals. We lopen met open ogen een kant op waarvan we weten dat het niet de juiste is.

Het begint er natuurlijk mee dat de beloning van zorgmedewerkers moet kloppen. Dat zit ‘m in waardering, maar ook: kun je in de zorg een salaris verdienen waardoor je kostwinner kunt zijn? Trek dat gelijk met andere sectoren. Ik denk dat we de ouderenzorg meer vanuit de sociale benadering moeten aanvliegen. Iemand uit bed halen, onder de douche zetten, een steunkous aantrekken, een broodje maken – valt dat onder verzekerbare zorg of is dat gewoon goed voor elkaar zorgen? En welke professionals heb je daarvoor nodig? Moet je eerst vier jaar naar school om niveau-4 verpleegkundige te worden? Of zoeken we mensen die lief en zorgzaam zijn, die heel goed met ouderen kunnen werken? En kan dat misschien met een opleiding van een half jaar of een jaar? Voor de echt medische handelingen heb je natuurlijk wel kundige mensen nodig.

Als gevolg van overheidsbeleid blijven mensen heel lang thuis wonen, vaak tot het echt niet meer gaat. Ouderen wonen gemiddeld een jaar in een verpleeghuis. Hoe gaan we daarmee om? Nu gaan fysiotherapeuten, ergotherapeuten en andere specialisten automatisch met een nieuwe bewoner aan de slag. Maar maakt dat het laatste jaar van iemands leven leuker? Gaat het erom dat we het leven zo lang mogelijk oprekken, of kijken we naar hoe iemand het die laatste maanden nog zo fijn mogelijk kan hebben? We moeten het daar wel over hebben met elkaar – daar een ethische discussie over voeren.

Bij HilverZorg noemen wij dat: het andere gesprek durven voeren met elkaar. Het zou mooi zijn als er meer ruimte komt voor diversiteit en keuzes. Zodra je in het verpleeghuis komt, zit je met mensen die je niet zelf hebt uitgekozen. Iedereen eet hetzelfde gerecht en kijkt naar hetzelfde tv-programma. In het verpleeghuis geef je een deel van je identiteit op.

We zijn het ook normaal gaan vinden dat mensen die zwaarder dementeren op gesloten afdelingen zitten. Maar dementie is onderdeel van deze maatschappij. Er zijn families die liever willen dat vader of moeder binnen zit. Aan de andere kant heb je kinderen die zeggen: moeder maakt nog graag haar wandelingetje. Waar ga je voor? Voor veiligheid of voor vrijheid? Dat is een moeilijk gesprek, maar we moeten het wel aangaan.

Ik heb bij Cordaan heel goede ervaringen opgedaan met een project waarbij we de beste schoonmakers een opleiding boden om als wijkhulp te gaan werken. Ze maakten schoon, haalden de cliënt uit bed en maakten een broodje. Ik denk dat we meer kunnen kijken naar het combineren van taken. En mensen een niet-pluisgevoel bijbrengen. Als vader maak ik die vergelijking vaak: waarom kun je zonder opleiding een baby verzorgen, maar moet je vier jaar naar school als je dat doet bij mensen van negentig...?”