“Als we over technologische vernieuwing spreken, dan is het belangrijk om de natuurlijke weerstand daartegen in ogenschouw te nemen. Wat je in z’n algemeenheid ziet is dat als een nieuw idee wordt gepresenteerd – zeker als technologie daarin een rol speelt – mensen meteen geneigd zijn te benoemen wat ze kwijtraken als we dat toepassen. Dat psychologische concept heet verliesaversie. We zijn gehecht aan wat we hebben en zijn geneigd de waarde daarvan hoger in te schatten dan de werkelijke waarde. Het nieuwe idee moet veel meer waarde bieden om jou zover te krijgen om over te stappen. Het is een heel menselijk fenomeen. Waarde hoef je niet per se in geld uit te drukken; het kan ook tijdsbesparing zijn of gemak. Ik sta zelf erg open voor technologische vernieuwing en ik ervaar het ook regelmatig.

In de zorg speelt verliesaversie ook een rol. Werknemers zijn gewend aan hun werkprocessen. Als iemand ze vertelt dat er veranderingen komen, benoemen ze direct wat ze kwijtraken. Sensoren die dingen meten? Inbreuk op mijn privacy! Robotisering? Leidt tot minder menselijk contact! Als het doel alleen kostenbesparing of efficiency is, zullen mensen sceptisch blijven, want dan levert die verandering hen persoonlijk te weinig op.

Je moet eerlijk zijn over de voor- en nadelen. Om de acceptatie te bevorderen moet je bovenmatig veel aandacht besteden aan de voordelen en die blijven herhalen. Juist omdat mensen van nature geneigd zijn om op de nadelen te focussen, moet je als het ware die balans herstellen. En het helpt om mensen nieuwe technologie te laten uitproberen; ze eraan te laten wennen door het te ervaren.

Ik verwacht dat bijvoorbeeld exoskeletten een rol gaan spelen in de zorg. In een verpleeghuis zou dat best handig zijn. Voor verpleegsters: dan kun je in je eentje een patiënt optillen. In Japan doen ze dat al. Ik heb er weleens één aan gehad; je voelt je echt een soort Superwoman.

Mijn moeder heeft een jaar of zes thuiszorg gehad. Ik heb haar een iPad gegeven, om elke dag even te kunnen Facetimen. Dat kwam niet in de plaats van bezoekjes – het was een extra contactmoment. Ik verwacht voor de ouderenzorg ook veel van sociale robots. Een robot die je gezelschap houdt, die je eraan helpt herinneren dat je voldoende water drinkt, je pillen slikt of de deur opendoet als er iemand aanbelt. Voice control is de eerste technologie die net zo makkelijk te gebruiken is voor een kind als voor een tachtigjarige. Veel mensen hebben daar een mening over: minder goed dan menselijk contact. Maar het hoeft natuurlijk niet ten koste te gaan van menselijk contact; het kan juist een extra zijn.”